Jak co roku, Nadleśnictwo Oborniki Śląskie rozpoczyna 15 marca bezpośrednią akcję przeciwpożarową, która trwać będzie do 15 października lub dłużej - w przypadku utrzymujących się warunków pogodowych sprzyjających występowaniu pożarów. W ramach zabezpieczenia przeciwpożarowego, przy nadleśnictwie funkcjonować będzie Punkt Alarmowo-Dyspozycyjny, w którym dyspozytor na podstawie przekazu z kamer zamontowanych na trzech dostrzegalniach: w Godzięcinie, w Golędzinowie oraz w Morzęcinie, przy pomocy zintegrowanego systemu Smoke Detection, monitorować będzie lasy będące w zarządzie Nadleśnictwa Oborniki Śląskie oraz tereny nieleśne będące w zasięgu terytorialnym nadleśnictwa, a w przypadku wykrycia pożaru, zadysponuje do akcji ratunkowo-gaśniczej niezbędne środki – jednostki Państwowej i Ochotniczej Straży Pożarnej oraz samolot gaśniczy, a także pracowników nadleśnictwa i podmioty świadczące usługi dla nadleśnictwa w ramach gospodarki leśnej.

Po ustępującej zimie, lasy są najbardziej narażone na pożary. To właśnie w tym okresie występuje niewiele opadów atmosferycznych, niewykształcona jest jeszcze świeża roślinność, a przelegujące zeszłoroczne igliwie, suche gałęzie oraz wyschnięta roślinność trawiasta, są doskonałym paliwem do szybkiego rozprzestrzeniania się ognia.

Około 95% wszystkich pożarów lasu spowodowane jest przez czynnik ludzki. Poza bezpośrednimi celowymi podpaleniami, innymi antropogenicznymi przyczynami powstania pożaru są: wyrzucenie niedopałka papierosa, pozostawienie w lesie szklanych przedmiotów, rozpalanie ognisk w nieprzystosowanych do tego celu miejscach na obszarach leśnychlub w ich pobliżu, a także wypalanie traw.

To właśnie wypalanie traw stanowi największe zagrożenie pożarowe, nie tylko dla lasów w okresie wczesnej wiosny. Wydawać by się mogło, że jest to kontrolowany proces, który przynosi pozytywny skutek użyźniania gleby. Takie przekonania są jednak błędne.
Nie da się bowiem kontrolować ognia rozprzestrzeniającego się swobodnie na otwartej powierzchni. Dodatkowym czynnikiem potęgującym zagrożenie podczas wypalania traw jest wiatr, którego kierunek i siła nieustannie zmieniają się. Ponadto sam proces wypalania traw i nieużytków jest wbrew panującym mitom procesem szkodliwym dla środowiska. Podczas spalania uwalniają się ogromne ilości dwutlenku węgla oraz innych związków toksycznych do atmosfery. Gleba, zamiast poprawić swoje właściwości, ulega wyjałowieniu. Edafon glebowy, a więc wszelkie organizmy żyjące w przypowierzchniowej warstwie gleby, mające ogromne znaczenie w kształtowaniu warunków fizycznych, chemicznych oraz biologicznych gleby, podczas pożaru giną. Zahamowany zostaje proces asymilacji azotu. Poza edafonem glebowym, podczas wypalania giną też inne zwierzęta żyjące na danym terenie. Natychmiastowemu zniszczeniu ulegają także szczątki roślin, które normalnie w okresie wegetacyjnym rozkładając się stopniowo, uwalniałyby składniki pokarmowe potrzebne wzrastającej roślinności. W skrajnych przypadkach wypalanie może być przyczyną utraty zdrowia lub śmierci ludzi.

Państwowa Straż Pożarna poprzez kampanię społeczną „Stop Pożarom Traw” rozpoczętą 1 marca, chce uświadomić społeczeństwo o niezaprzeczalnej szkodliwości tego procederu. Dla osób, do których powyższe argumenty nie są wystarczające, przypomina się o konsekwencjach prawnych wynikających z:

1. Art. 130a ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2023 r. poz. 1336, 1688, 1890), który stanowi, że osoba, która usuwa roślinność przez wypalanie z gruntów rolnych, obszarów kolejowych, pasów przydrożnych, trzcinowisk lub szuwarów podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 30 000 złotych.
2. Art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2023 r. poz. 1356, 1688, 1933), który mówi: „w lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości
   do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności: - rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lub nadleśniczego, korzystania z otwartego płomienia, wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych”
3. Art. 82 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2023 r. poz. 2119), który stanowi, że – kara aresztu, nagany lub grzywny, której wysokość w myśl art. 24, § 1 może wynosić od 20 do 5000 zł.
4. Art. 163 § 1. ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 2024 r. poz. 17), który brzmi: Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu o wielkich rozmiarach, mające postać 1) pożaru (…) podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Pożary nieużytków, z uwagi na ich charakter i zazwyczaj duże rozmiary, angażują znaczną liczbę sił i środków straży pożarnych. Strażacy zaangażowani w akcję gaśniczą pożarów traw, łąk i nieużytków, w tym samym czasie mogą być potrzebni do ratowania życia i mienia ludzkiego w innym miejscu. Może się zdarzyć, że przez lekkomyślność ludzi nie dojadą na czas z pomocą tam, gdzie będą naprawdę potrzebni.

W 2023 roku w Polsce strażacy interweniowali 21 206 razy przy pożarach traw i nieużytków rolnych, w tym na terenie województwa:

1. DOLNOŚLĄSKIE: 2202
2. KUJAWSKO-POMORSKIE: 993
3. LUBELSKIE: 1116
4. LUBUSKIE: 655
5. ŁÓDZKIE: 1335
6. MAŁOPOLSKIE: 1378
7. MAZOWIECKIE: 3376
8. OPOLSKIE: 576
9. PODKARPACKIE: 1196
10. PODLASKIE: 587
11. POMORSKIE: 949
12. ŚLĄSKIE: 1693
13. ŚWIĘTOKRZYSKIE: 1204
14. WARMIŃSKO-MAZURSKIE: 1007
15. WIELKOPOLSKIE: 1714
16. ZACHODNIOPOMORSKIE: 1225

Najwięcej pożarów traw i nieużytków w 2023 roku miało miejsce w miesiącach: marcu: 3632, lipcu: 3628 i czerwcu: 2985. W skali roku liczba jest następująca:

1. Styczeń: 515
2. Luty: 405
3. Marzec: 3632
4. Kwiecień: 2514
5. Maj: 2604
6. Czerwiec: 2985
7. Lipiec: 3628
8. Sierpień: 2504
9. Wrzesień: 1500
10. Październik: 589
11. Listopad: 172
12. Grudzień: 158

Niestety w 2023 roku w pożarach traw i nieużytków, odnotowano:

• Liczba ofiar śmiertelnych: 3
• Liczba osób rannych: 36
• Zużyto wody: 58 629 m³ (58 629 431 l)
• Powierzchnia: 5 774 ha (57,7 km²)
• Suma strat popożarowych: 68 992 900 PLN
• Średni czas trwania akcji: 56 min. i 36 s.
• Wyjazd do pożarów traw średnio co 10 min.