Wydawca treści Wydawca treści

Obszary Natura 2000

W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Oborniki Śląskie zlokalizowane są 4 obszary Natura 2000: trzy o szczególnym znaczeniu dla Wspólnoty – specjalnej ochrony siedlisk (Łęgi Odrzańskie PLH020018, Dolina Widawy PLH020036 i Jodłowice PLH020106) oraz jeden obszar szczególnej ochrony siedlisk (Łęgi Odrzańskie PLB020008).

„Łęgi Odrzańskie” PLH020018


Obszar o powierzchni 20223,04 ha z czego 9,13ha położone na terenie zarządzanym przez Nadleśnictwo Oborniki Śląskie.

Stanowi fragment doliny Odry o długości 101km od Brzegu Dolnego do Głogowa w granicach dawnej terasy zalewowej rzeki, wraz z ujściowym odcinkiem doliny Baryczy. Obszar obejmuje siedliska nadrzeczne zachowane w międzywalu oraz najlepiej wykształcone lasy, łąki i torfowiska niskie poza jego obrębem. Duża część terenu jest regularnie zalewana. Obszar porośnięty jest lasami, głównie łęgami jesionowymi i wiązowymi, rozwijającymi się na glebach aluwialnych.  Przeważają dobrze zachowane płaty siedlisk, częste są starodrzewia ponad 100-letnie z drzewami pomnikowymi. Liczne, pozostałe po dawnym korycie Odry starorzecza są w różnych fazach zarastania. Można tu obserwować kolejne stadia sukcesyjne zbiorowisk związanych z dynamicznym układem doliny rzecznej, w tym także zbiorowisk szuwarowych, związanych ze starorzeczami. W dolinie znajdują się duże kompleksy łąk wilgotnych.

Obszar spełnia rolę bardzo ważnego korytarza ekologicznego. Odznacza się on dużym bogactwem rzadkich i zagrożonych siedlisk przyrodniczych, charakterystycznych dla dużej rzeki nizinnej (11 typów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, w tym oba typy bardzo dobrze zachowanych lasów łęgowych, zajmujących tu znaczną powierzchnię). Cennym elementem przyrody są łąki z takim gatunkami jak: goryczka wąskolistna Gentiana pneumonathe, kosaciec syberyjski Iris sibirica czy czosnek kątowaty Allium angulosum. Na terenie stwierdzono obecność 22 gatunków zwierząt z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG; ważne jest przede wszystkim występowanie kilku rzadkich gatunków bezkręgowców oraz rzadkich gatunków ryb. Bardzo bogata jest też flora ostoi z licznymi gatunkami prawnie chronionymi oraz gatunkami rzadkimi i zagrożonymi, tak w skali całej Polski, jak i lokalnie (m.in. liczne są storczykowate).

Do siedlisk występujących w obszarze Natura 2000 Łęgi Odrzańskie a zlokalizowanych na terenach zarządzanych przez  Nadleśnictwo Oborniki Śląskie należy siedlisko świeżych łąk użytkowanych ekstensywnie (6510) oraz łęgowych lasów dębowo-wiązowo-jesionowych (91F0). Wśród gatunków „naturowych” występujących w granicach Nadleśnictwa Oborniki  Śląskie należy wymienić: zalotkę większą, mopka, nocka Bechsteina czy nocka dużego.

 

„Dolina Widawy” PLH020036


Obszar o powierzchni 2043,54ha z czego 434,37ha położone na terenie zarządzanym przez Nadleśnictwo Oborniki Śląskie.

Obszar położony jest we wschodniej części Niziny Śląskiej, na północny zachód od aglomeracjo wrocławskiej. Obszar obejmuje ujściowy odcinek doliny rzeki Widawy o długości 7 km oraz fragment doliny rzeki Odry na długości około 20km (od Rędzina do stopnia wodnego w Brzegu Dolnym). W granicach obszaru znajduje się także ujściowy odcinek rzeki Bystrzycy o długości około 1 km. Przeważającą część terenu zajmują piaski, żwiry i gliny polodowcowe uformowane w kilku miejscach w postaci moren czołowych.

W obszarze dominują lasy liściaste które zajmują ok 75% jego powierzchni. Pozostałą część zajmują wody śródlądowe i mozaikowe tereny rolno – łąkowe.

Głównymi walorami przyrodniczymi są ekosystemy związane z dolinami rzecznymi. Pomimo, że zarówno rzeka Odra jak i Widawa na przestrzeni lat poddawane były regulacji i innym pracom związanym z szeroko pojętym utrzymaniem wód to jednak występujące tu siedliska przyrodnicze i zróżnicowane ekosystemy wodne i lądowe cechuje wysoki stopień naturalności.

W granicach obszaru wyróżniono 10 siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej, zajmujących w sumie ponad 40% jego powierzchni. Największa powierzchnie zajmują lasy łęgowe dębowo-wiązowo-jesionowe. Łęgi tego typu niemal zawsze są elementem mozaiki siedliskowej dolin rzecznych, w skład której wchodzą także łęgi wierzbowo-topolowe, łąki zalewowe i ziołorośla nadrzeczne. Dzięki niskiemu stopniowi zagospodarowania i stosunkowo niewielkiej penetracji obszaru przez człowieka, znajdują się tu aż 22 gatunki zwierząt z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Obszar jest najistotniejszy z punktu widzenia ochrony bezkręgowców, do których należy zaliczy ć występowanie jednej z dwóch największych w Polsce populacji przeplatki maturna  i jednej z najliczniejszych w kraju populacji barczatki kataks. Bardzo licznie występuje w obszarze kozioróg dębosz i pachnica dębowa. Na pojedynczych stanowiskach notowano także motyle – czerwończyka nieparka, modraszka nausitous oraz modraszka telejus. Badania prowadzone w ramach tworzenia planu zadań ochronnych na tym obszarze wykazały liczne występowanie w obszarze trzepli zielonej oraz zgniotka cynobrowego. Ponadto występują licznie bobry, wydry, kumak nizinny i traszka grzebieniasta. Obszar jest także ważny ze względu na występowanie nietoperzy: mopka, nocka dużego i łydkowłosego.

Do siedlisk występujących w obszarze Natura 2000 Dolina Widawy,  a zlokalizowanych na terenach zarządzanych przez  Nadleśnictwo Oborniki Śląskie należą siedliska: starorzecza naturalne i eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion (3150) łąki selernicowe (6440) oraz grąd środkowoweuropejski i subkontynentalny (9170), łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (91E0) oraz lasy łęgowe dębowo-wiązowo-jesionowe (91F0). Wśród gatunków „naturowych” występujących w granicach Nadleśnictwa Oborniki  Śląskie należy wymienić: czerwończyka nieparka, barczatkę kataks, pachnicę dębową, zgniotka cynobrowego, kozioroga dębosza, przeplatkę maturnę, modraszka telejusa, traszkę grzebieniastą, kumaka nizinnego, mopka,  nocka dużego, bobra i wydrę.

 

„Jodłowice” PLH020106


Obszar o powierzchni 9,37 ha  w całości położony na terenie zarządzanym przez Nadleśnictwo Oborniki Śląskie.

Obszar obejmuje rezerwat przyrody powołany w 1958 roku dla ochrony jednego z kresowych, najdalej na północ wysuniętych stanowisk jodły pospolitej. Położony jest na Wysoczyźnie Rościsławickiej, pomiędzy Rościsławicami a Jodłowicami, w odległości około 5 km od Brzegu Dolnego oraz 30 km od Wrocławia.

Podłoże geologiczne tworzą utwory pochodzenia polodowcowego związane ze zlodowaceniem środkowopolskim i południowopolskim (utwory piaszczyste i gliniaste).

W obszarze występuje tylko jeden typ siedliska – wyżynny bór jodłowy (91P0) podlegający tu ochronie od 1958 roku. Przez ostatni okres objęty ochrona bierna rezerwatową, a teren ogrodzono zabezpieczając młode pokolenie jodłowe przed zgryzaniem przez jeleniowate. Ewentualne prace pielęgnacyjne ograniczały się do usuwania niektórych powalonych pni, przez co z jednej strony odsłaniano nowe powierzchnie do obsiewu jodły, a z drugiej z zmniejszało wartość rezerwatu dla fauny i flory ksylofagicznej i dzięciołów.  Wieloletnia ochrona rezerwatowa doprowadziła do wykształcenia się lasu o charakterze naturalnym z kilkuwarstwowym drzewostanem  oraz strukturą poziomą, z licznymi lukami, wykrotami, zwartymi kępami samoodnowienia, a także zagęszczonymi fragmentami drzewostanów, pod którymi praktycznie nie ma runa. Poza jodłą pospolitą jako wyznacznik siedliska można wskazać występująca tam jeżynę gruczołowatą, narecznicę szerokolistną oraz tujowca tamaryszkowego.  W biocenozie występuje też buk zwyczajny, narecznica samcza, sałatnik leśny, wietlica samicza i jastrzębiec murowy. Choć płaty te różnią się od postaci tego siedliska w Górach Świętokrzyskich chociażby bogactwem składu gatunkowego i florystycznego to bez wątpienia jest to siedlisko wyżynnego boru jodłowego.

 

„Łęgi Odrzańskie” PLB020008


Obszar o powierzchni 17999,42ha z czego 9,13 ha położone na terenie zarządzanym przez Nadleśnictwo Oborniki Śląskie.

Obszar stanowi fragment doliny Odry o długości 101km, od Brzegu Dolnego do Głogowa w granicach dawnej terasy zalewowej. Obejmuje też ujście Baryczy. Obszar stanowią głównie siedliska nadrzeczne zachowane w międzywalu oraz najlepiej wykształcone lasy, łąki i torfowiska niskie. Duża cześć terenu jest regularnie zalewana. 

Obszar porośnięty jest lasami, głównie łęgami jesionowymi i wiązowymi rozwijającymi się na glebach aluwialnych. Przeważają dobrze zachowane płaty siedlisk, częste są starodrzewia ponad 100 –letnie z licznymi drzewami pomnikowymi.  Można tu zaobserwować kolejne stadia sukcesyjne zbiorowisk związanych z dynamicznym układem doliny rzecznej, w tym także zbiorowisk szuwarowych, związanych ze starorzeczami. W dolinie znajdują się tez duże kompleksy wilgotnych łąk.

Ostoja ptasia charakteryzuje się co najmniej 35 gatunkami ptaków lęgowych z czego 11 ujetych jest w Polskiej Czerwonej Księdze Gnieździ się w niej około 100 gatunków ptaków –kania czarna i ruda, muchołówka białoszyja, dzięcioł średni i zielonosiwy, czapla siwa, świerczak, trzmielojad i srokosz. Licznie występuje żuraw.

Wśród gatunków „naturowych” występujących w granicach Nadleśnictwa Oborniki  Śląskie należy wymienić: łabędzia krzykliwego, nurogęś, dzięcioła zielonosiwego, dzięcioła średniego i muchołówkę białoszyją.  Występuje również cyranka zimorodek oraz bielik.